Rusya Federasyonu Emekli Fonu Adıge Cumhuriyeti Kolu müdürü Kule Askerbıy, 20 yıl önce Maykop kent belediyesi birinci yardımcısı idi. O sıralar belediye başkanı olan Nikolay Çerniçenko Kosova’dan getirilen Adıgelerle ilgilenme görevini ona vermişti. Bugün dönenlerle ilgili olarak Kule Askerbıy ile görüşme yaptık.

- Ben en çok Çemışo Ğazıy’ın getirdiği üçüncü grupla ilgilenmiştim. Uçakla Mineralnıye Vodı hava limanına getirilenleri karşılayanlar arasında idim.

Soydaşlarımızın gelişinden önce Lenin caddesindeki çocuk yuvasının son hazırlıklarını tamamlamıştık, burasını aileler için ayırmıştık, yuvanın mutfak gereksinimlerini de tamamlamıştık. İlkin çocuk yuvası hizmetlileri ile yuvaya yerleştirileceklere yardımcı olmaları konusunda anlaşmıştık, Karabet Aslan (Allah rahmet eylesin) ile bu işi halletmiştik.

Uçağın alana ineceği bir sırada Minvodı alanına ulaştık. Gelenlerin yüz ifadelerini uzunca bir süredir unutamadım. Ömürlerini geçirdikleri bir yeri terk edenler, bütün mal varlıklarını geride bırakanlar sevinçliydiler, savaş cehenneminden kurtuldukları ve atalarının yurduna döndükleri için. Sevinç içinde bir hüzün de vardı…

Gelenler için beraberimizde Adıge yiyecekleri götürmüştük. Ama insanların karşısında yemediler! Havalimanına yakın bir yerde bir restoran aradım ve buldum, bizi kafeye alırsa bedelini ödeyeceğimizi restoran sahibine söyledim. Bizi ücretsiz kabul edeceğini söyledi. “Getirin, burada yemeklerini yesinler” dedi. Soğuk su ve tatlı ikram etti. Bu kişinin bu büyük jestini hâlâ unutmuş değilim.

O dönemde yurttaşlar etnik ayırım yapmadan gelenleri karşılıyor, ata toprağına dönüş yapmış kişiler olarak görüyorlardı. Dönenlerin sorunuyla ilgili olarak kiminle karşılaşmışsak bizi anlıyorlardı. Dönüş yapanları çok kişi ziyaret ediyor, her bir kişi gücü oranında yardımda bulunuyordu.

Sonunda, dönüş yapmış 32 aileyi çocuk yuvasına yerleştirdik. Ardından konut yapımı ve daire satın alımı işine sıra geldi.

Sıra, ev arsası tahsisi ve ev yapımı işine geldiğinde, köy yerini belirleme işine başladık. Çemışo Ğazıy ile ben yanımıza Śey kardeşleri de alarak seçeceğimiz yerleşim yeri için araziyi dolaşmaya başladık. Sovhoz N 10 arazisini gördük, Kurcıps stanitsasını, Hanskaya yakınındaki Vesele köyünü gezdik. Ama Śey kardeşler bu yerleri beğenmediler. Ardından şimdiki Mafehable köyü yerine gittik. Gençler arabadan iner inmez bu yeri beğendiklerini söylediler. Böylece konut yapımı başlatıldı. Bu kardeşlerimizin arasına katıldığım, futbol malzemeleri ve futbol topu aldığım olmuştur.

Adıgelerin birkaç grup (kafile) halinde anayurda gelmiş olmaları bana anlamlı geldi. Bu kardeşlerimize sorunlarını çözmede bir nebze olsun yardımcı olduğum için mutluluk duyuyorum.