Yeni Federal Yasa: RF'de Valiler Nasıl Seçilecekler?
10 Mayıs 2012
“RF regionlarının (federe birimlerin) devlet yasama ve yürütme organlarının oluşturulmaları kuralları” ve “Rusya Federasyonu yurttaşlarının seçme ve seçilme, referanduma katılma hakları üzerine” adlı yasalarda değişiklik getiren federal yasa, RF Devlet Başkanı tarafından imzalandı ve 4 Mayıs tarihli resmi gazetede (Rossiyskaya gazeta) yayınlandı. Yasa, valilerin seçilme biçimleri ve regionların (federe birimlerin) haklarına ilişkin. Yasa ne gibi yenilikler getiriyor?
Yasaya göre, vali adayları siyasal partiler tarafından belirleniyordu, değişiklik sonucu adaylar partisiz ya da muhalif parti mensubu da olabilecekler. Bağımsız adaylar da seçimlere katılabilecekler, ancak bunun için RF yerel devlet birimlerince de yasal düzenlemeler yapılması gerekiyor. Federe devlet birimi başkanlığına aday olmak için adayların seçmenlerin yüzde 0,5 ile yüzde 2 kadarından imza toplamaları gerekiyor. Bundan başka bazı yükümlülüklerin de yerine getirilmeleri gerekiyor.
“Kitle” desteği olmayan valilerin çalışmaları bundan sonra kolay olmayacak. Adayın o regiondaki belediye meclisi üyeleri ile seçilmiş belediye başkanlarının yüzde 5’i ile yüzde 10 kadarının desteğini almaları gerekiyor. Bu sayı içinde seçilmiş ilçe belediyeleri ile kent sınırı içindeki köylerin başkanlarının yüzde 5 ile yüzde 10 arası desteği de gerekiyor.Federe kentler için de aynı sistem geçerli olacak. Belediye meclisleri üyeleri sadece tek bir aday için destekte bulunabilecekler.
Yasaya göre, 30 yaşını doldurmuş RF yurttaşları vali adayı olabilecekler. Yüz kızartıcı suçlar nedeniyle hüküm giymiş kişiler vali adayı olamayacaklar. Hafif suçlardan hüküm giymiş olan kişilerse aday olabilecekler. Seçilmek için geçerli oyların yüzde 50’si + bir tutarında oy almak gerekiyor. Bu oran tutturulmadığında ikinci tur seçim yapılacak.
Vali beş yıl için seçiliyor ve ikinci kez seçilebiliyor. RF Devlet Başkanı tarafından atanan ve region meclisleri tarafından atanması onanan ve başkan olan kişiler, başkanlık seçimi için gerekli olan hazırlık çalışmalarını geciktirmeden başlatacaklar. Bu gibi seçilmiş başkanlar bir yıl içinde istifalarını RF Devlet Başkanına verecekler ve isterlerse aday olup seçimlere katılabilecekler. Yasanın yürürlüğe girmesinden önce başkan olarak geçirilmiş olan yıllar, iki dönem daha başkan olmaya/ seçilmeye engel sayılmayacak. Yasada, RF Devlet Başkanının valileri istifaya zorlayabileceği koşullar da belirtiliyor: Vergi toplama işinde düzgün çalışmayan valiler gibi. Ayrıca valinin görevlerini sık sık ihmal ettiğinin yargı kararına bağlanması da bir başka görevden alınma nedeni.
Region başının kamu düzenini bozduğu mahkemece karara bağlandığında ya da özürsüz görevlerini ihmal etmesi durumunda da, en az 100 seçmenin şikâyeti üzerine vali görevinden alınabilecek.
Yasa 1 Haziran 2012’de yürürlüğe girecek. Buna göre Rusya regionlarında seçimler Ekim ayının ikinci pazar günü başlayacak, regionlardaki yerel yasal düzenlemelerin tamamlanmasına göre değişmek üzere, 31 aralık gününe değin sürecek.
Adıge maq, 10 Mayıs 2012
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
