Adıg’ece eğitime daha fazla önem verecek
26 Mart 2011
Adıg’ece’nin öğrenilmesi ve kullanılması gibi konular sık sık görüşülüyor, ancak eksiklikler bir türlü giderilemiyor ve önemli bir başarı elde edilemiyor. Konuyu görüşmek üzere sivil toplum örgütü “Adıg’e Xase” tarafından oluşturulmuş olan ‘Yaşlılar Konseyi’nin girişimiyle, Adıg’ece üzerine çalışmalar yürüten biliminsanları ile ulusal duyarlığı olan Adıg’e aydınlarından oluşma bir heyet Adıg’e Cumhuriyeti Başkanı Thakuşın Aslan ile makamında görüştü. Görüşmede Başbakan Kumpıl Murat ile Bakanlar Kurulu üyeleri de hazır bulundular.
‘Yaşlılar Konseyi’ Başkanı Hunego Katip (Çetib), biliminsanları, Adıg’e profesörler Haç’emız Mir ve Vınereko Ray, anadili konusunda yapılan çalışmaları açıkladılar. Adıg’e Cumhuriyeti’nin kurulması üzerine bir Anayasa kabul edildiğini, Adıg’e anadilinin öğretilmesi için örnek okullar açıldığını söylediler. Ayrıca, bu son yıllarda Adıg’ece’yi öğrenenlerin sayısında bir artış olduğunu da belirttiler. Ancak, Maykop’taki çocuk kreşleri ile anaokullarında Adıg’ece’yi öğretmek için düzenlenen Adıg’ece çocuk oyunu sayısının yetersiz kaldığını da açıkladılar.
Adıg’e Devlet Üniversitesi ile Adıg’e Öğretmen Koleji’ne alınan öğrencilerin, -ilk ve ortaöğretim kapsamında- aldıkları Adıg’ece eğitimin yetersiz kaldığını belirttiler. Durum böyleyken Adıg’ece ders saatlerini azaltmak için uğraşan, olmaz bahaneler peşinde koşan okul müdürleri bulunduğunu, “Adıg’ece’yi okulda öğretmesek de olur, ama İngilizce’yi öğretmezsek olmaz” diyenlerin olduğunu, buna çok üzüldüklerini söylediler.
‘Adıg’e Xase’ Başkanı Hapaye Arambıy, toplantıda, Adıg’elerin daha iyi Adıg’ece öğrenmeleri için devlet yardım ve desteğinin zorunlu olduğunu söyledi. Soruna devlet tarafından el atılmaması ve destek verilmemesi halinde, olumsuz gelişme ve eksiklikler daha da artacaktır, dedi. Yazar Ğuç’el’ Nurbıy, Adıg’ece yeni sözlüklere gereksinim olduğu ve yayınlanması gerektiği, Rusya Federasyonu’nda yaşayan ulusların kendi dillerini öğrenmeleri için çıkarılmış olan yasanın daha yararlı bir biçimde nasıl uygulanabileceği konusunda görüşlerini açıkladı.
Toplantıda kent ve köy adlarının giriş ve çıkış yerlerinde dikili olan levhalarda iki dilde , akarsu ve sokak adlarının da Adıg’ece ve Rusça olarak yazılmaları, televizyonda Adıg’ece’ye ayrılan sürenin artırılması gerektiği gibi konular da konuşuldu. Bu gibi konularda Tharkoho Yunıs, Meşfeşşu Necdet, Bırsır Batırbıy ve diğerleri görüşlerini açıkladılar.
Devlet Başkanımız Thakuşın Aslan, Adıg’ece’nin öğretilmesi ve kullanılması konusunun önemi üzerine durdu ve görüşlerini belirtti. Konuşulan konular ile alınmış olan kararların somut anlamda yerine getirilip getirilmedikleri de zaman zaman denetlenecek.
‘Yaşlılar Konseyi’ Başkanı Hunego Katip, Devlet Başkanımızın toplantıya katılanlardan memnun kaldığını, bundan sonrası için de birlikte çalışmaktan mutluluk duyacağını belirttiğini açıkladı.
Yemt’ıtl Nurbıy
Adıg’e mak, 24 Mart 2011
Çeviri:Hapi Cevdet Yıldız
