|
Rostov Toplantısı
31 Ekim 2011
11 Ekim 2011'de Rostov'da, Moskova Devlet Dilbilimleri Üniversitesi organizasyonunuyla gerçekleşen ve Güney Federal Üniveristesinin evsahipliği yaptığı “Çerkes Sorunu ” konulu yuvarlak masa toplantısı bitiminde yayınlanan sonuç bildirisidir.
KARAR “Kuzey Kafkasyadaki gerginlikleri tırmandıran sözde 'Çerkes sorunu'na karşı öncelikle alınacak tedbirler” konulu yuvarlak masa toplantısı” “Kuzey Kafkasyadaki gerginlikleri tırmandıran sözde 'Çerkes sorunu'na karşı öncelikle alınacak tedbirler” konulu yuvarlak masa toplantısının katılımcıları 2014 kış olimpiyatları arifesinde Güney Rusyada toplumsal gerilimde büyüme kaydedildiğini buna sebep 'ezilen halk' spekülasyonlarıyla genelde Kafkasya halklarının tümünde özelde ise öne sürülen Rusya karşıtı önyargılı Çerkes halkının tarihinden kaynaklandığını dile getirdiler. Yuvarlak masa toplantısı katılımcıları, gösterilen anlayış ve bu toplantı için insiyatif sahibi olan Moskova Dilbilimleri Devlet Üniversitesi ve Güney Federal Üniversitesine,girişimlerinden dolayı taktirlerini dile getirdiler. Kuzey Kafkasya bölgesindeki gerilimin potansiyel faktörlerinden biri olan “Çerkes Sorunu” temelde sosyal ve insani köklere dayalı olmasından dolayı sadece güç kullanan idari tedbirlerle değil aynı zamanda aşırılığın tırmandırılmasına ve ideolojik varsayımlarına karşı insan teknolojilerininde kullanılması gerekiyor. Rus-Çerkes ilişkilerindeki ve Kuzey Kafkasya halklarının Rusya devletine entegrasyonu tarihinin taraflı sözde bilimsel bakışaçısını ve bu konudaki siyasi spekülasyonları kınayan yuvarlak masa katılımcıları sözde 'Çerkes sorunu'ndaki çatışma potansiyelinin azaltılması, Kuzey Kafkasyadaki gerilimin tırmadırılmasında ülke tarihinin kullanılabilecek siyasi, etnik-dinsel yönlerine karşılık aşağıdaki önerilerde bulundu:
1.Sorunlu konuların araştırılması için (şu anda varolan Güney Federal Üniversitesi Kuzey Kafkasya Bilimsel Merkezi Yüksek Okulu, Uzman-Analitik Merkezi 'Vektor-Yug', Karadeniz-Hazar denizi bölgeleri Siyasal ve Sosyal Araştırma Enstitüsü, Güney Federal Üniversitesi Eğitim ve Mesleki Gelişim Entitüsü Bölgesel Araştırmalar bölümü ve Öngörü Sistemleri Merkezi, Rusya Bilimler Akademisi Sosyal ve Siyasi Araştırmalar Enstitüsü, Rusya Bilimler Akademisi Güney Bilimsel Merkezi temelinde) tek bir konsolide merkezinin kurulması.
2.Aşağıda belirtilen üç ana alanda yuvarlak masa toplantıları, seminerler ve konferanslar düzenlenmesi: Kuzey Kafkasya halklarının Rusya devletine entegrasyonu konusundaki tarihsel deneyimleri,”Çerkes sorunu” imasının tarih biliminin parçası olan tarihçi ilkesiyle araştırılması.XVIII.-XIX.yy.'ı gerçeklerinde jeoplitik, ekonomik, sosyal ve tarihsel konuları kontekstinde kaynakların araştırılması ve yorumlanması. XX.yy.'ın 40'lı yıllarının ikinci yarısında hukuk pratiğine giren “soykırım” teriminin XVIII.-XIX yy.'ındaki olaylara kullanılmasının hukuki yönden meşruluğu (doğruluğu). Rusya-Kuzey Kafkasya ortak tarihinin olumlu yönlerinin popüler hale getirilmesi.
3.Kendi araştırma ve derlemelerimiz sonucunda elde edilen malzemelerin yayınlanması, bahsi geçen konuyla ve“araştırmacıların” taraflı ve yıkıcı sözde bilimsel çalışmalarıyla ilgili yorum ve araştırmaların yayınlanması.
4.Araştırmalar sonucu elde edilen malzemelerin Rusyada olduğu gibi kayda değer Çerkes diasporasına sahip ülkelerdede (Abhazya,Türkiye,ABD vd.) yaygınlaştırılıp popüler hale getirilmesi.
5.Örgütsel faaliyetler ile ilgili uygulamalar konusunda yapılacak etkinlikler için bir dizi programın geliştirilmesi yani Güney Federal Okrugu ve Kuzey Kafkasya Federal Okrugu bölgeleri hükümet organlarının,Rusya ve Kuzey Kafkasya halkları arasındaki ilişkiler konusunda istikrarlı biçimde kamu bilincinde Rusya yanlısı tarihin şekillendirerek oluşturulması.
Çeviri: Huaj İbrahim
Yorum: Ростов Зэ1ук1э Ростов
къалэмк1э Адыгэ 1офым, проблемым щытегущы1агъэхэу зэхэтэхы. Урыс лъэныкъомк1э щыгъэуфыгъэу 1офыр зэш1опхын плъэк1ыщтэп. Мэзкуо къэралыгъо бзэш1эныгъэ университетым зэригъэфагъэ 1энэ хъураем адыгэ 1офыр къырахьыл1агъ,бэ къа1отагъ.Мыхэр зы лъэныкъу. Тет лъэныкъок1э 1офыр шъхьафы.Адыгэхэр здисыгъэ ч1ып1эхэр 19 л1эш1эгъум Урысием 1эк1эхьагъ.Урысиер зэфагъэм (международное право) тетэу зэк1уагъэп.Унагъомэ я ч1ыгухэр,я мылъкухэр тырахыгъ,къуаджэхэр агъэстыгъ.Ц1ыфхэр зэтыраук1ыхьагъ,адыгэхэр яч1ыгу къырафыгъэх.Урыс тхак1охэм,тхыдэтххэм пц1ыусыбэ ахэт,ц1ыф дэгъухэри,зафэхэри ахэт.Пц1ыупсхэм дунаер ц1ыфыгъэр агъэпц1эн алъэк1ыщтэп,мы к1уак1эр а1эк1элъыжьэп.Ц1ыфыгъэм зеушъомбгъу,ик1уак1э хахъо. Мы пц1ыупсхэм зэра1орэмк1э «адыгэхэр Адыгаем гъэпц1агъэк1э ращыгъэх».Ащыгъум адыгэ къуаджэхэр сыдэ тырагъэстык1ыгъ?Сыдэ ахэр я хэгъэгу рафыгъэх?.. Ц1ыфыр ежь хырихэу зэрэкупэу (коллективнэу) ихэгъэгу ибгынэна,мыр хъунэу щыта? Непэ лъэпкъ укъобз (этнические чистки),куп ыфын (массовая депортация) зып1ощтхэр лъэпсэгъэк1одым (геноцид) хырагъахьэ.Урыс фашистмэ ш1ок1ып1э я1эжьэп.Адыгэ лъэпкъ укъобзыр,адыгэ геноцидыр дэбгъэзыен плъэк1ыжьыщтэп.Мы урыс «ш1эныгъэл1хэр» мыук1ытэхэу « геноцид гущы1эр 1940 илъэсхэм къынэуж утыкум къихьагъ,адыгэ хъугъэ-ш1агъэхэр ащ ыпэ» а1о,теплъын,шъыпкъэ т1он.Ащыгъум ермэлы геноцидыр тыдэ тхьыщт?Ермэлы геноцидыр 1940 илъэсым ыпэ,1915 илъэсым гъугъэба?Адэ,мыр Урысием «Ермэлы геноцид» и1оу тощтэу ищтэшъугъ?Урыс пц1ыупсмэ мыр яушъэфы.Мыр хьайнэпагъ. Урысием иш1эн фаер адыгэхэм я хэгъэгу ипчъэхэр къафы1урихыжьыныр,адыгэхэм хэбзэ дахэ тетэу адэзек1оныр ары. Хьапый Джэудэт
|
