En Eski Dönemlerde Adıgey
MÖ IV- III binyıllarda- Eneolithic çağda (Yenitaş Çağı) insanların –Adıgey yörelerinde- yaşadığını kanıtlayan taştan yapılma aletler Tevyehabl ve Svobodnenski köyleri yakınında (Krasnogvardeyski ilçesi) bulunmuştur.
MÖ III binyılda Bronz Çağı başlıyor. Maykop Kültürü, ardından Maykop Höyüğü keşfedildi. MÖ II- I binyıllarda bronz aletler – Adıgey yörelerinde- daha bol kullanılmaya, İsp evleri/ dolmenler inşa edilmeye başlandı, Kuzey Kafkasya kültürü gelişmeye başladı.
Avtle Pşımaf. “Adıgelerin Olup Biten olaylar içindeki yeri”.
MÖ XIX. yüzyılda Hitit Krallığı’nın (Хеттскэ къэралыгъом) kuzeybatı taraflarında Kaskiyski toplulukları güçlenmeye başladılar. Bu insanları Abhaz- Çerkes topluluklarına daha yakın kişiler olarak görebiliriz.
Dünya Tarihi, cilt 1, s. 379 (Всемирная история, т.1, н.379)
.
MÖ VIII- VII. yüzyıllarda Mıvıt’ (Meot) ve Sind kavimleri demiri kullanmaya başladılar. Mıvıt’lara düşman olan kavimler belirdiler.
MÖ VII- IV. yüzyıllarda Kuban Havzasında demir madeni ileri düzeyde kullanılmaya başlandı.
Yu. S. Prushkol. Antik Sindika (Ю.С.Прушкол. Древняя Синдика)
MÖ V. yüzyıl başı. İnsanların köle yapıldığı Sind Krallığı kuruluyor, krallık MÖ IV. yüzyılın 60’lı yıllarına değin yaşıyor.
Yu. S. Prushkol. Antik Sindika, s. 209, 224 (Ю.С. Прушкол. Древняя Синдика, н. 209, 224).
MÖ IV. yüzyılda Meotida (Azak Denizi) çevresinde yaşayan Mıvıt’lar (Meotlar) “mert, usta ve çalışkan çiftçiler olarak biliniyor, güç yönünden de İskitlerden sonra gelen topluluk olarak sayılıyorlardı.
Eskiçağ Tarihi Bülteni, 1948, N 1, s. 249 (Вестник древней истории, 1948, N 1, н. 249)
MÖ I. Yüzyıl. Sind- Mıvıt’ toplulukları ittifak halinde köleci Greklere karşı koyuyorlar.
Strabon. 17 Bölge Coğrafya (Страбон. География в 17 книгах).
MS V. yüzyıl. Gürcü kralı Vakhtang Gorgasali Adıgeler arasında Hıristiyanlığı yaymaya başlıyor.
“Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi”, cilt 1, Tiflis («Грузинская советская энциклопедия», том 1, Тбилиси).
Adıge maq, 28 Ocak 2013
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız