Adıgey Tatar Toplumu Başkanı İle Söyleşi
9 Aralık günü Dünya Tatar Kongresi, Tataristan Cumhuriyeti başkenti Kazan’da yapıldı. Kongreye Polonya, Fransa, Macaristan, Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri ve Rusya’nın değişik yörelerinden gelen temsilciler katıldılar. Kongreye Adıge Cumhuriyeti’nde yaşayan Tatarların “Duslık” (Dostluk) kültür derneği Başkanı, Maykop kent meclisi üyesi, Adıge Cumhuriyeti sağlık işleri kıdemli çalışanı Dr. Alyam İlyasov da katıldı ve bir konuşma yaptı.
- Kongrede 2013 yılı boyunca yapılan çalışmaları değerlendirdik. Ulusun gelişmesi, dilin öğrenilmesi, gelenek ve göreneklerin korunması gibi konular üzerinde durduk, - diye anlatmaya başladı Alyam İlyasov.
- Adıge Cumhuriyeti’nden bir temsilci olarak Kongre’ye katıldığınızı söylediğinizde nasıl karşılandınız?
Alyam gülümsüyor. Kongrede ele alınan konulara ilişkin olarak yazılmış yazıları, yayınları uzatıp gösteriyor.
- Kazan’a her gidişimde, her toplantıda ilk söz verilen konuşmacılar arasına alınıyorum. Bir ulusal müze işlevi olan “Duslık”ı Maykop’ta kurmuş olmamız, Adıgey'de Tatarca öğrenim yapan bir okulumuzun bulunuyor olması, Adıge Khase çalışmalarına katılmakta olmamız, toplumlar arası dostluk ilişkilerine verdiğimiz önem, bütün bunları Kongre'de anlatma fırsatım oldu. Bu nedenle konuşmamın sıkıcı karşılandığını sanmıyorum.
- Senin ilgiyle karşılandığını, örnek alınacak biri olduğunu söyleyen çok kişiyle karşılaşıyorum. Bunlar bir yana, senden konuya ilişkin daha geniş bir bilgi almak istiyorum. Adıgey’i dünyaya tanıtan nedir ya da kimler tanıtıyor dersiniz?
-Adıgey Başkanı Thakuşıne Aslan ile Tataristan Başkanı Rustam Minnikhanovarkadaşlar. Her ikisini de kaygılandıran konuları toplantılarda konuşuyoruz. Tatarlar olarak Adıgey’de başarabildiğimiz, yapabildiğimiz çalışmaların, elde ettiğimiz olanakların yarısını bile diğer Rusya yörelerinde yapabilmiş, başarabilmiş değiliz. Adıgey’deki sivil toplum kuruluşları bir birlik anlayışı içinde çalışıyor, karşılıklı yardımlaşıyorlar. Adıge bayrağı, Adıge Giysisigünleri sadece Adıge Cumhuriyeti’nde değil, dış ülkelerde de kutlanıyor, o tür etkinliklere Tatarlar olarak biz de katılıyoruz, bu durum ilginç karşılanıyor, bu tür kutlama günlerinin nasıl düzenlendiğine ilişkin soru soran çok sayıda kişiyle karşılaşıyoruz. Adıgeleri örnek alarak, Dağıstan ve daha başka yerlerde de ulusal giysi günleri kutlanmaya başlandı.
- Adıge devlet/ kamu kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları birlikte ve uyum içinde çalışıyorlar, bu durumu hiç tartıştığınız oldu mu?
- Adıge Cumhuriyeti Başbakanı Kumpıl Murat organizasyon işlerinde her zaman bize destek çıkıyor. Adıge Cumhuriyeti’nde yaşayan etnik halklarla ilgilenen ve o alanda çalışmalar yapan Komite’nin Başkanı Ŝhelaĥo Asker ile de sık sık görüşüyoruz, bize yardımcı oluyor ve bize yol gösteriyor. Bu tür buluşmalar bizim için yararlı oluyor. Uluslar/ halklar arası ilişkileri “bozmak isteyenlerin/ kışkırtıcıların” bulunduğunu biliyoruz, değerli yaşlılarımızın çizdiği barışçı yollardan ilerlediğimiz sürece, güzel olan şeylerin çoğalacağı inancı içindeyiz, o yolda uğraş veriyoruz.
- Alyam, siz bir hekimsiniz. İkinci kez Maykop kent meclisi üyeliğine seçilmiş bulunuyorsunuz. Bu tür işler için vakit ayırabiliyor musunuz?
- Vakit ayırma diye bir şeyi düşünmek bile istemiyorum. Her gün değişik işlerle ilgileniyorum. Hiç yorulduğum olmuyor. İyi iş yapmak, o doğrultuda çalışmak insanı yormuyor. Tam aksine iyi işler yapıldığını, bir ilerleme olduğunu görmek insanı mutlu ediyor, bu nedenle daha ileri hedeflere ulaşmak için daha çok çalışmak gerekir diye düşünüyorum.
- Maykop’ta Tatarcanın öğretildiği bir okulunuz var. Yeterli ders kitabı bulabiliyor musunuz?
- Kazan’a her gidişimde ders kitapları getiriyorum. Bizden para almıyorlar. Küçük Tatar çocuklarının ulusal giysileri var. İki adet de dans ve şarkı topluluğu kurduk. Tatarca şarkılar söylüyorlar. Adıge danslarını da öğreniyorlar. Adıge çocuk dergisi “Joğobın”ı da (Жъогъобын/ Takım Yıldız) okutuyoruz. “Duslık” ulusal ilişkileri geliştirme konusuna önümüzdeki dönemlerde de önem vermeye devam edecektir.
- Tüm arzularınızın gerçekleşmesi dileklerimle.
-Teşekkür ederim.
Yemţıĺ Nurbıy
Adıge mak, 16.12.2013
Not: Adıge Cumhuriyeti Tatar nüfusu 2,571'dir (2010). Dr. Alyam İlyasov ile bundan önceki bir söyleşi için bkz. “Çerkeslerin de Azınlıkları Var-2; “Duslık”, Adıge Cumhuriyeti ile Yaşıt”, 18 Şubat 2011, Cherkessia.net.
Makale Adigehaber sitesinde de yayındadır. -hcy
