2010 yılından beri yayımlanan “Kuŝhećes” (Dağlı) adlı federal dergi her yıl yıl sonu özetlemeleri yapıyor, dergi okurlarının oylarına daynarak, Rusya Federasyonu dağlarında yaşayan insanları tanıtıyor, başarılarını ve mesleğinde örnek olanları belirliyor.

Dergi, konu olarak sadece Kuzey Kafkasya halklarını değil, değişik yörelerde yaşayan dağlı halkların tümünü kapsamına alıyor.

* * *

Geçtiğimiz yıl dergi, “2014 Yılının Dağlısı” adlı bir internet yarışması düzenlemişti. Yarışmaya katılan kişiler en çok beğendikleri dağlıları 14 dalda belirlediler.

* * *

«Büyük Dağlı» adlı dal diğerlerinden farklıydı, bu dalda artık yaşamayan ama Rusya’nın tamamında tanınan dağlıların adları ele alınmıştı. En çok oyu besteci ve Rusya halk sanatçısı Mikael Tariverdiyev aldı. Tariverdiyev 132 film müziği hazırlamış, bunların bir çoğu Sovyet ve Rusya sinematografisinde yer almıştır. 

* * *

“Saygınlanan Dağlı Adı” dalında birincilik ressam Mihail Şemyakin’e verildi. Şemyakin, Aleksandr Sokurov, İgor Beroyev ve Leonid Roşal’dan daha çok oy aldı. Şemyakin, dünyaca tanınmış olma dışında gerçek bir dağlıdır, kadim Kabardey soyu Karden łekoĺeş (soylu) ailesinde doğdu.

M. Şemyakin büyük bir usta. 1970’li yıllarda Paris’te yaşadı, 1980’lerde NewYork’ta çalıştı, 1989’da Rusya’ya döndü, yapıtları ilkin Moskova ve St.Petersburg’da sergilendi.

* * *

Dış Ülkede Yaşayan Dağlı” (Ećıb xeğegum şıe Kuŝhećes) dalında film yönetmeni Emir Kusturica birinciliği aldı. Kusturica eski Yugoslavya kökenli. Romantik komedi “Black Cat, White Cat” (Kara Kedi, Ak Kedi), ayrıca “Yer altı”, “When Father Was Away on Business” (Baba İş Gezisinde İken) adlı filmleri çevirdi. Avrupa’da düzenlenmiş ünlü festivallerde birincilikleri almış biri. İkişer kez “Palme d'Or” (Altın Palmiye) ödüllerini aldı.

* * *

Timur Eneyev “Bilim” dalında birinciliği aldı. O olmasaydı Yuri Gagarin uzay yolculuğunu yapamayacaktı. Timur şimdi 90 yaşını aşmış biri, ama mesleğini (astronik) sürdürüyor. Roket Koleji’nde okudu, 3’ncü kursta iken uzay bilimleri ekibine alındı. Akademisyen Mstislav Keldysh'in gözetiminde uygulamalı matematik dalında uzmanlaştı. Şimdilerde “Uzay Faaliyetleri” adlı derginin editörü. Timur Eneyev insanlı ilk uzay aracının uzayda izleyeceği yolu ve astronomun geri dönüşü konusunu planlayan kişidir. 

* * *

İnternet yayıncılığı konulu “Tiyatro ve Sinema” dalında birinciliği Vadim Tsalikov kazandı. Belgesel film yapımcısı, 20 üzeri film çekmiş biri. “Beslan. Anı” filmi tanınmış bir film. Filmi geçtiğimiz yıl çekti, birçok sinema film festivaline katıldı, Rusya’da ve dış ülkelerde çok sayıda ödül almış biri.

* * *

“Edebiyat” dalında Timur Kibirov yarışma birincisi oldu. 2014 yılında 22 şiir kitabı yayımladı. “Şair” adlı Rusya büyük ödülünü aldı.

* * *

Dima Bilan sevilen biri, o nedenle çok sayıda oy aldı. “Ünlenen Ses” yarışmasında tanınmış Polina Gundeva, N. Katamadze, Jasmin ve diğerlerini geride bıraktı.

* * *

Müzik dalındaki gelişmeleri izleyen Alman eleştirmenler Tığuan Sohiyev’i “Eşsiz Yönetici” (Zıfede kemıĥuğe dirijér) olarak nitelendiriyorlar. 27 yaşında, Osetyalı, uluslar arası alanda en tanınmış yöneticiler arasında. Rusya Devlet Senfoni Orkestrası şefi. İspanya, Almanya ve Fransa’ya çağrıldı. Geçtiğimiz yıldan bu yana Büyük Tiyatro baş yönetmeni.

* * *

Şimdi de genç bir müzik dehasının adı söyleniyor, Dana Muriyeva. Bu küçücük kız dışında, o yaşta dünyaca tanınmış bir başka yönetici, bir orkestra şefi yok. Diana 14 yaşında, Osetyalı. Mstislav Rostropoloviç bursuyla öğrenim görüyor. “2014 Yılının Dağlısı” yarışmasında “Nadejda” dalında en çok oyu alarak birinci seçildi.

* * *

Abisalov Yura Rusya Fahrî ressamı. “İso ve El Sanatları” dalında en usta kişi seçildi. Onun yaptığı resimler müzeler ve değişik ülkeler koleksiyoncuları tarafından satın alınıyor. Mensubu olduğu Oset halkının güzel yönleri çalışmalarına yansıyor. Bunları ülke ülke tanıtıyor.

* * *

Rusya şampiyonu, Rusya ve UEFA kupalarını aldı, Avrupa Futbol Şampiyonası’nda bronz madalya sahibi olan Vladimir Gabulov “Spor” dalında birinciliği aldı. Gol atılmasını engelleyen kaleciye “cigit” (yiğit) derler, ona saygı duyuyorlar.

* * *

“Kültür” dalında gazeteci ve yayıncı Viktor Kotlyarov birinciliği aldı. En eski dönemlerden günümüze Kuzey Kafkasya tarihini, tarihe ilişkin belgeleri derlediği ve ilginç kitaplar yayınladığı için Kafkas halklarından kişiler ona oy verdiler.

* * *

“Politika” dalında Osetyalı, Kuzey Osetya Hükümeti Başkanı Sergey Takoyev birinciliği aldı. Sergey kazanmak için makamını, politik şöhretini kullanan biri değil, o, ince ve anlamlı davranışları, insanca ilişkileri öne çıkaran ve onlara değer veren biri.

Derecelere giren diğer kişileri topluca ya da tek tek ele almak, onların sıradan kişiler olmadıklarını ve doğdukları yöreleri, ülkeyi ve dünyayı güzelleştirmekte oldukları “Kuŝhećes” (Dağlı) dergisinde vurgulanmış oldu.