Tarih Yaşamın İçinden Doğar

 

Kuzey Kafkasya’nın 19 – 20. yüzyıllardaki yaşam biçimleri değerlendirilmiş bulunuyor. Rusya Devlet Başkent Müzesi, günümüzde, ülkenin en seçkin müzeleri ve arşivleri ile işbirliği içinde  çalışıyor, yaşanmış olayları belgeleyen  eşyaları, yazıları ve ilginç haberleri toplamış bulunuyor.

 

 

 

Maykop’ta bulunan Doğu Ulusları Devlet Sanat Müzesi’nde 19 ve 20 yüzyıllarda Kuzey Kafkasya’da yaşamış olan ulusların yaşamış oldukları yerler, kaydetmiş oldukları gelişmeler, dayanışma anlayışının   onlara sağladığı güç ve yararları anlatan bir sergi açılmış bulunuyor. Müze’nin Müdür yardımcısı Peneşu Rusĺan serginin açılışında yaptığı  konuşmasında, Kuzey Kafkasya tarihi sıradan, basit bir tarih değildir, dedi. Kuzey Kafkasya  ulusları topraklarına göz diken  ülkelerin saldırıları yanında, yerli ulusları birbirleriyle  “sürtüştürme” ve aralarına anlaşmazlıklar (nifak) sokma entrikalarıyla karşı karşıya idiler. Bu tür dost olmayan devlet sayısı az değildi.

 

 

 

Rusya Devlet Başkent Müzesi temsilcisi Yuliya Humuşku’nun olaylara yaklaşım biçimi yaşam gerçekleriyle bağlantılı. Ulusların tarihlerini zenginleştiren şey, ona göre, bu halkların ülkelerine olan bağlılıkları, zor durumlarda birbirlerini desteklemekte ve  dayanışma içine girmekte olmalarıydı.

 

Müze çalışanı, biliminsanı Georgiy Godizov, toplanan tarihî materyallerin  nasıl değerlendirildikleri konusu üzerinde durdu. Godizov resim ve yazıların gençler tarafından  algılanmaları ve onlara değer verilmesi için çalışmalarda bulunuyor.

 

 

Dağlıların kıyafetleri

 

 

Ulusal kıyafetler Müze’de genişliğince sergileniyor. Değişik yamçılar da (ćaқo) sergileniyor. Özellikle Oset, Adıge ve Dağıstanlıların kıyafetleri, insanın  sanki birer canlı imişler de “konuşmak” istiyorlarmış diyesi geliyor. “Lezginka” dansı oynayan Dağıstanlıları görür gibi oluyorsun. Maykop’taki “NAN” atölyesinde dikilmiş olan kısa yamçı da güzelin güzeli.

 

 

Dağlı ulusların kıyafetleri arasında birbirine benzemeyen kıyafetler bulunduğunu görebiliyorsun ama hepsi de aynı kökten türeme. Bu kıyafetler Adıgelerden  alınma, diğer Kafkas ulusları  bunları benimsemişler ki sırtlarında taşıyorlar.

 

 

Adıge Giysileri Günü 28 eylül günü cumhuriyetimizde kutlanacak, müze yetkilileri bunu biliyor ve şevkle güne hazırlanıyorlar. Sergide Dağlıların kıyafetlerini ve danslarını izleyebiliyoruz.

 

Sergiyi ilginç yapan şey

 

 

 

 

Sergiyi ilginç kılan şey, ekonomi, kültür, eğitim ve daha başka konulara ilişkin özet bilgilerin ve resimlerin sunulmasıdır. Kafkas toprağında savaşlar olduğu tarih tarafından unutulmuyor. Adıgelerin ağır savaş yükünü nasıl omuzladıkları, nasıl direndikleri ve daha başka konulara ilişkin resimlerin anlamını çözmeye çalışıyorsun.

 

 

İkinci Dünya Savaşı’nın Kuzey Kafkasya’ya da sıçraması, Nazi/ faşist haydutların bize çektirdikleri sıkıntılar  sergide gösterime sunulmuş bulunuyor.

 

Ulusların kendi kültür ve sanatları yoluyla nasıl bir araya geldikleri, barışçı yaşama değer vererek nasıl birbirlerine arka çıktıkları, kaydettikleri ilerlemeler müzede izlenebiliyor.

 

 

Rusya Devlet Başkent Müzesi federal değerde bir müze. 90 yıldan beri eğitim, bilim, sanat ve daha başka konulara ilişkin haberleri topluyor, derliyor.  Ülkenin sosyal ve ekonomik sorunları üzerine 150 yıl öncesinden bu yana yaptığı çalışma ve değerlendirmeler müzede görülebilir.  Kolhozların kuruluşu, kolhozlaşma ve İkinci Dünya Savaşı dönemi, Adıgey’de ulusal sanata ve daha başka konulara ilişkin haberlerin nasıl toplandığı olumlu biçimde anlatılıyor. Cumhuriyetimizde yaşanan değişimler de anlatılıyor.

 

 

Savaşın çocukları

 

 

Mamıy Ruslan Şıhançerıye köyünde doğdu. 1945 yılında okula kaydoldu. Şhapleko Kasay (Ŝhepĺeko Kesey) ile birlikte Pçıhałıkuaye köyünde eğitimini sürdürdü. Faşistlerin (Almanların) köye girişleri, savaşta yaralananların köyde karşılanış biçimi ve kitlelerin büyük bir özveriyle cephe gerisinde sürdürdükleri   çalışmalar Mamıy Ruslan ile Şhapleko Kasay’ın aklından çıkmıyor.

 

Adıgey ulusal sanatçısı Perenıko Çetibe tiyatro temsillerinde etkin çalışmalar yürütüyor. Savaşa ilişkin sahnelerde kişinin  büyütülüş biçiminin nasıl olduğunu bize anlattı. Ressam ve modelist Stašu Yure  sergiyi dikkatle izliyor, ulusal giysilere bakıyor, barışçı yaşamın güçlendirilmesi  konusuna dikkatleri çekmek istiyor.

 

 

Adıge Cumhuriyeti Kültür Bakanı Birinci yardımcısı Nafisa Vasilyeva toplantıda bir konuşma yaptı. Rusya’da süren Kültür Yılı çalışmalarına cumhuriyetimizin etkin bir biçimde katıldığını,  müzede sergilenen belgelerin gerçekçi olmaları nedeniyle büyük bir anlam taşıdıklarını vurguladı.

 

 

 

 

 

 

 

 

YEMҬIĹ Nurbıy

 

Adıge mak, 5 Eylül 2014