Bir güney yöresi olan Krasnodar Kray’da bulunan ve Adıge çocuklarının okuduğu okullarda anadilinin öğretilmesi konusu Krasnodar kentindeki toplantıda görüşüldü.

Toplantıya sorunun çözümü ile yükümlü değişik kuruluş yetkilileri katıldılar.

Kray’a bağlı Adıge köylerinde yaşayan çocukların anadillerini öğrenmeleri bağlamında beliren güçlüklerin aşılmaları konusu genişliğince ele alındı. Kray eğitim bakanı yardımcısı, Soçi, Krasnodar, Uspensk ve Tuapse ilçelerinin önde gelen uzmanları ve ulusal örgütler yöneticileri görüşlerini belirttiler.

Armavir kenti Adıge Khase başkanı Şıko Aslan, Şapsığe ülkesi Adıge Khase başkanı Çaçuh Mecid ile Lıf Hamid (Łıf Ĥalid) , Krasnodar Sivil Toplum örgütü başkan yardımcısı Soht Asker, “Şapsığlar” adlı Kıyıboyu Şapsığe Ulusal Kültür Merkezi başkanı Şhalaho Medine ve Şehekey köy okulu müdürü Aliye Marzet anadiline ilişkin kaygılarını ve yapılması gerekenleri söylediler. Önlem alınmadığında Adıge çocukları dillerini bilemez duruma düşecek, yitireceklerdir.

Sivil toplum örgütleri temsilcileri Krasnodar Kray’da yaşayan 30 bin üzeri Adıge’nin anadilini yitirmemesi gerektiğini vurguladılar. Bunun için anadinin öğretileceği kurumların gereksinimlerinin karşılanması gerekir. Adıgelerin daha yoğun ve toplu halde yaşadığı yerleşimler arasında Soçi ve Tuapse ilçelerinde Şehekey, Hacıko, Aguy-Şapsığ ve Psıbe, Uspensk ilçesinde de Şhaşefıj, Kurğokuaye ve Kanekohable köyleri sayılabilir. Başka halklarla bir arada yaşayanlar ise kentlerde oturuyorlar. Uzman görüşleriyle sivil toplum örgütleri temsilcilerinin istekleri örtüşüyor . Sorun ne gibi zorluklara yol açacak olursa olsun, mutlak çözülmelidir. Sorun eğip bükmeye gelecek durumda olmaktan çıktı.

Toplantıya katılanların tümü Adıge çocuklarına anadillerinin öğretilmesinin gerektiği noktasında birleşti. Yapılması gereken şey, bu sorunun çözülmesi için ne yapılması gerekiyorsa onu yapmaktır. Yuvarlak Masa toplantısına katılanlar, köy okullarında haftada en az iki saat Adıgece dersi okutulmalıdır noktasında birleşti. Köy okullarında bunu uygulamak zor olmayacaktır. Kentlerde yaşayan çocuklara anadilini öğretmekse, daha zor olacaktır. Şehirdekiler sadece seçmeli ders olanağından yararlanabiliyorlar. Bu olanak Soçi ve Tuapse ilçelerinde söz konusu. Bu öğrencilere Kray yöneticileri destek (hibe yardımı) sağlıyorlar. Krasnodar ve Uspensk kentlerinde de Adıgece öğrenim başlatılacak olursa bunun büyük bir yararı görülecektir.

Bebeklerin ve bebelerin Anadilini unutmamaları için kaygı duyanlar çözüm için ortak bir noktada birleştiler: Adıge bebelerine, okul öncesinde kreş ve anaokullarında Adıgece konuşmaları olanağı sağlanabilir.

Okullarda saat sayısı ve seçmeli ders sayısı arttırıldığında, çocukların yararlanacağı ders kitaplarının ve yardımcı kaynakların temin edilmesi ve öğrencilere ulaştırılması da gerekir.

Yuvarlak Masa toplantısında ortaya konan sorunları çözme noktasında sivil toplum örgütleri temsilcileri her türlü desteğe hazır olduklarını belirttiler. Toplantının kapanış konuşmasında Krasnodar Kray içişleri departmanı başkan yardımcısı Dmitri Kovalenko şunları söyledi:

- Kray’ımızda 120 değişik ulustan oluşma bir nüfus bulunuyor. Hepsi anadilini öğrenme hakkına sahip. Yönetici kesim olarak bize düşen görev, sorunu çok yönlü olarak ele almak ve çözmektir.

Adıge mak, 24 Kasım 2017