Kadim Arkeolojik Eserler  “Konuşturulmaya” Çalışılıyor

 

 

Rusya’da 30 yıldan beri kutlanan bir Arkeologlar Günü var. Kutlama Günü nedeniyle ünlü bir arkeolog olan Tev Asĺan   ile görüştük. İlk Adıgece arkeoloji kitabı da onun tarafından hazırlandı ve Maykop’ta yayınlandı.    

 

 

- Toprağın altında yatan eşyalar, tarihi yapıtlar geçmişimizi anlatırlar, - diyor Tev Asĺan. – Arkeologlar ilginç heyetler ve aktiviteler düzenleyip araştırma ve kazılar yapıyorlar. Uzman arkeologlar ve öğrenciler bu yıl birlikte yeraltından hayli arkeolojik eşya çıkardılar.

 

Leningrad Oblastı’ndan ve Doğu Halkları Devlet Sanat Müzesi’nden gelen  arkeoloji heyetleri olumlu çalışmalar yürüttüler. Krasnodar Kray’ın Apşeronski ilçesinde şu sıralarda  Vladimir Erlih yönetiminde kazılar yapılıyor. Lubov Golovanova da Taşçağı dönemi mağara yerleşim yerlerini öğrenmeye çalışıyor. Sergey Ostaşinski, Mıŝako yakınındaki Taşçağı dönemi mağaralarını arıyor.  2013 yılında mağaranın birinde bulduğu armutlar 5500 yıl öncesinden kalma. Mağaradan çıkardığı taştan ve kemikten yapılma aletler de ilginç.

 

 

Karadeniz kıyısıda bir Şapsığ yerleşimi olan Lev  köyünde (Лэу) topraktan çıkarılan taşların üzerinde çok eski/ kadim yazılar, resimler bulunuyor. Taşları çıkaran kişi Ĥuşt Medin’dir. Taşlardan biri  4 bin yıllık. Lev yerleşiminde bulunan taşlar İsp evi / Dolmen Kültürü ile bağlantılı, arkeologların belirlemesi böyle. İsp evi/ Mezar evi ile bağlantıyı gösteren kanıt, bir sopa üzerinde bir geyik resminin işlenmiş olması.

 

 

 

Binlerce yıl gerilere gittiğimizde, o zamanlar Adıgelerin ölülerle birlikte gömdükleri eşyalar bugün arkeologlar tarafından gün yüzüne çıkarılıyor. Levpaće Nurbıy, Tev Asĺan ve daha başkaları bulunan kadim  yazıları okumaya çalışıyorlar. Her yıl sayıları giderek artan bu arkeolojik eserler sayesinde ulusumuz yeryüzünde daha yakından tanınabilecektir. Bu olguda arkeologların payı önemli olacaktır.

 

Yemţıĺ Nurbıy.

 

 

Adıge mak, 15 Ağustos 2014